Ειδική Έκθεση: Το φαινόμενο της ρατσιστικής βίας στην Ελλάδα και η αντιμετώπισή του

Άµεσα και δραστικά µέτρα για την καταπολέµηση της ρατσιστικής βίας ζητά ο Συνήγορος του Πολίτη,  στην 128σελιδη έκθεση* του που δημοσιεύθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου. Αφορά περιστατικά που εξέτασε ο συνήγορος την περίοδο από τον Ιανουάριο του 2012 μέχρι και τον Απρίλιο του 2013. Τα κατωτέρω αποσπάσματα από την έκθεση που δημοσιεύουμε, δεν καλύπτουν  το θέμα, αλλά παρατίθενται ως ερέθισμα για μελέτη ολόκληρης της Έκθεσης, στην Ιστοσελίδα του Συνηγόρου του πολίτη,

"Ο  Συνήγορος  του Πολίτη από  την  αρχή  της  λειτουργίας  του,  το 1998, επισημαίνει φαινόμενα άνισης μεταχείρισης και εισηγείται στην πολιτεία την εξάλειψη διακρίσεων που απαντώνται στην ελληνική πραγματικότητα συχνότερα με βάση την  εθνικότητα, τη φυλή, το θρήσκευμα,  τον  γενετήσιο προσανατολισμό  ή  την  ηλικία."

"Τα δύο τελευταία χρόνια, ο Συνήγορος του Πολίτη έχει επανειλημμένα επισημάνει την  έντονη  ανησυχία  του  για  την  αύξηση  φαινομένων  ρατσιστικής  βίας,  ιδίως  στις περιπτώσεις  που  αυτή  συνδυάζεται  με  οργανωμένη  και  συστηματική  δράση  ακραίων ομάδων  σε  βάρος  μελών  ευπαθών  ή  αποκλεισμένων  κοινωνικών  ομάδων  (αλλοδαπών, ρομά,  ομοφυλόφιλων  κ.λπ.)"

"Ενδεικτικά,  στις 31‐5‐2012,  

εξέδωσε  δελτίο  τύπου για  τα  βίαια  γεγονότα  στην  Πάτρα,  επισημαίνοντας  τη  γενίκευση  του  φαινομένου  και συνδέοντάς  το  με  τις  σοβαρές  ανεπάρκειες  της  εφαρμοζόμενης  μεταναστευτικής πολιτικής"

"Στις18‐4‐2013, ο Συνήγορος ζήτησε την άμεση, συντονισμένη και αποτελεσματική παρέμβαση της πολιτείας 

για τις συνθήκες εργασίας στις καλλιέργειες φράουλας στη Νέα Μανωλάδα, με αφορμή το 

ακραίο κρούσμα ένοπλης βίας που σημειώθηκε κατά των αλλοδαπών εργαζομένων

Είναι χαρακτηριστικό  ότι  πριν  από  τέσσερα  έτη,  η  ανεξάρτητη  αρχή  είχε  επισημάνει  παρόμοια προβλήματα  στην  περιοχή,  υποδεικνύοντας  συγκεκριμένες  ενέργειες  στις  αρμόδιες υπηρεσίες, χωρίς προφανώς εκ του αποτελέσματος να εισακουσθεί."  

"Με μια ματιά   

Αντικείμενο: Καταγγελίες για επιθέσεις λόγω «διαφορετικότητας» (ιθαγένεια,  

     χρώμα, θρησκεία, σεξουαλικός προσανατολισμός κ.λπ.) ‐ όχι όμως 

     λόγω πολιτικών ή άλλων διαφορών 

Χρονική περίοδος: 16 μήνες (1 Ιανουαρίου 2012 έως 30 Απριλίου 2013) 

Αριθμός καταγγελιών: 281, εκ των οποίων 253 το 2012 

Δράστες: Πολίτες, ομάδες πολιτών ή μέλη των σωμάτων ασφαλείας κυρίως κάτω  

     των 40 ετών 

Φερόμενη ανάμιξη μελών Χρυσής Αυγής: 71 περιστατικά 

Φερόμενη ανάμιξη μελών σωμάτων ασφαλείας: 47 περιστατικά 

Θύματα: 4 νεκροί, περισσότερα από 135 περιστατικά με τραυματισμούς 

Τόπος: κυρίως Αττική (κέντρο Αθήνας), Κρήτη, Δυτική Ελλάδα 

Τρόπος: ομαδικός ξυλοδαρμός, μέχρι αναισθησίας, με κλομπ, ρόπαλα,  

σιδερογροθιές, μαχαίρια. Αναφέρεται και η χρησιμοποίηση σκύλων 

Χρόνος: κυρίως βράδυ και ξημερώματα" 

"Πέραν  των  τεσσάρων  περιστατικών  που  κατέληξαν  στον  θάνατο  του  θύματος, 

καταγγέλθηκαν  και  περισσότερα  από 135 περιστατικά  που  κατέληξαν  στον  τραυματισμό 

τουλάχιστον  400  ανθρώπων.  Στον  αριθμό  αυτό  δεν  συμπεριλαμβάνονται  οι  κυριότερες 

επιθέσεις  τύπου  «πογκρόμ»  αλλά  και  άλλες  μεμονωμένες  επιθέσεις  όπου  τα  θύματα 

απέφυγαν να αναζητήσουν νοσηλεία ή πρώτες βοήθειες. Τα θύματα ήταν στην πλειοψηφία 

τους Ασιάτες, προερχόμενα κυρίως από το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και το Αφγανιστάν, 

και Αφρικανοί, κυρίως Αιγύπτιοι, Μαροκινοί και Αλγερινοί. 

Καταγράφηκαν πάντως και 11 περιστατικά  με  θύματα  ‘Ελληνες  ομοφυλόφιλους,  ρομά,  αλλόθρησκους  ή  με  άλλη εθνοτική καταγωγή, και 14  περιστατικά 

 με  θύματα Ευρωπαίους, κυρίως  Βούλγαρους και Αλβανούς."

  

"Συγκεκριμένα, συνολικά σε 71 περιπτώσεις, δηλαδή στο ένα τέταρτο (25,26%) των 

καταγγελιών, οι δράστες συνδέονται ή φέρονται να συνδέονται με το κόμμα Χρυσή Αυγή. 

Είναι  μάλιστα  χαρακτηριστικό  ότι  ενώ  στο  διάστημα  Ιανουάριος  ‐  Απρίλιος  2012 

καταγράφηκαν  τρεις  καταγγελίες  (9,67%  του  συνόλου)  για  εμπλοκή  μελών  της  Χρυσής 

Αυγής σε ρατσιστικές επιθέσεις, από τον Μάιο μέχρι το τέλος της χρονιάς καταγράφηκαν 56 

τέτοια περιστατικά (25,22%). Ακόμα πιο αξιοσημείωτο είναι ότι στο πρώτο τετράμηνο του 

2013  ενώ  ο  συνολικός  αριθμός  καταγγελιών  για  ρατσιστικές  επιθέσεις  επανέρχεται  στα 

επίπεδα του πρώτου τετραμήνου του 2012, η φερόμενη ανάμιξη μελών της Χρυσής Αυγής 

εκτοξεύεται  στο 46,50%  των  περιπτώσεων.  Σημειώνεται  όμως  ότι  στις  λίγες  περιπτώσεις  

που οι δράστες συνελήφθησαν, η Χρυσή Αυγή έχει επίσημα αρνηθεί οποιαδήποτε σχέση με 

τους συλληφθέντες".  

"Σε  συνολικά  47  περιπτώσεις,  δηλαδή  περίπου  στο  ένα  έκτο  (16,72%)  των 

καταγγελιών,  οι  δράστες  φέρονται  ότι  ήταν  μέλη  των  σωμάτων  ασφαλείας  κυρίως  της 

αστυνομίας (44 περιστατικά) και λιγότερο του λιμενικού (2) και της δημοτικής αστυνομίας 

(1).  Σε  αυτά  τα  47  περιστατικά,  μέλη  των  σωμάτων  ασφαλείας  εμφανίζονται  να 

διαπράττουν  σειρά  εγκλημάτων  όπως  κακοποίηση,  τραυματισμούς,  βασανιστήρια, 

εξύβριση,  απειλές,  εκβιασμούς,  ληστείες,  καταστροφές  περιουσιακών  στοιχείων, 

καταστροφές δημοσίων εγγράφων και παράνομες συλλήψεις"

"Οι  αριθμοί  των  αποτελεσμάτων  της  επιχείρησης  «Ξένιος  Ζευς»  είναι αποκαλυπτικοί:  

• «Προσήχθησαν 80.073 αλλοδαποί. 

•Συνελήφθησαν 4.538 αλλοδαποί γιατί δεν πληρούσαν  τις νόμιμες προϋποθέσεις παραμονής στη χώρα.Η δυσαναλογία  (σ.σ.  μεταξύ  προσαχθέντων και  συλληφθέντων) δεν είναι μόνον προφανής, αλλά και αδιαμφισβήτητη"

"Η δυσαναλογία αυτή (5,66% από αυτούς που προσάγονται συλλαμβάνονται τελικά, 

λίγο  περισσότεροι  από  ένας  στους 20!)  είναι  προβληματική  από  πλευράς  συνταγματικής 

νομιμότητας,  δεδομένου  ότι  καθιστά  μη  αναγκαίο  και  πρόσφορο  τον  περιορισμό  της 

προσωπικής  ελευθερίας  των  προσαγομένων  στην  Αστυνομική  Διεύθυνση  Αλλοδαπών. 

Πράγματι, η ενδεικτική έρευνα του Συνηγόρου του Πολίτη στο κλιμάκιο προσαχθέντων στην 

Πέτρου  Ράλλη  στις  4.10.2012,  κατέδειξε  προσαχθέντες  που  κατείχαν  νομιμοποιητικούς 

τίτλους  διαμονής  στη  χώρα,  παρ’  όλα  αυτά  κρατούνταν  επί  ώρες  προκειμένου  να 

επιβεβαιωθεί η ταυτοπροσωπία και οι τίτλοι παραμονής τους"

*Ολόκληρη η Έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη

http://www.synigoros.gr/resources/docs/eidikiekthesiratsistikivia.pdf


Παρουσίαση: Νικήτας Παπαϊωάννου